KAMPANIA “KLIKAM Z GŁOWĄ #KEEPCTRL”
Drodzy Rodzice!
Internet to bogate źródło wiedzy, doskonałe narządzie do komunikacji oraz rozrywki. Zapewne Wasze dziecko korzysta z niego przez większość dnia. Ucząc się zdalnie, kontaktując się ze znajomymi, grając w gry, słuchając muzyki itp. Jednak nadmierne korzystanie z Internetu przez dziecko np. gra w gry komputerowe może stać się niebezpieczna i prowadzić do uzależnienia. Zachęcam Państwa do zapoznania się z materiałem projektu edukacyjnego “Klikam z głową #keepCTRL” realizowanego przez Urząd Komunikacji Elektronicznej, na temat uzależnienia od gier komputerowych. Program ma na celu ostrzec dzieci i rodziców przed “niebezpiecznymi zjawiskami w sieci i nauczyć jak odpowiedzialnie korzystać z Internetu”. Materiał w całości pochodzi z: “Poradnik dla rodziców i nauczycieli” UKE.
Uzależnienie od gier komputerowych – problem obecnych czasów
“Zabawa, gry i sport to zjawiska, które towarzyszyły człowiekowi od zawsze. Niejednokrotnie archeolodzy odnajdywali przedmioty, które według wszelkiego prawdopodobieństwa służyły ludziom do różnego rodzaju zabaw i gier. Czynności te od wieków wypełniają nam czas. Gry postrzegane są jako bardziej rozwinięte i zorganizowane formy zabawy — usystematyzowane, zawierające wyraźne reguły, podział na wygranych i przegranych, określone miejsce i czas7.
Pierwsza gra komputerowa pojawiła się w Stanach Zjednoczonych w latach 60. Do Polski gry dotarły na przełomie lat 80. i 90. i z roku na rok stały się coraz bardziej popularną formą spędzania czasu przez dzieci i młodzież. Z uwagi na rozwój technologii, a co z a tym idzie rynku gier komputerowych, z pozoru niewinna forma rozrywki ewoluowała do gamy uzależnień.
Uzależnienie od gier jest chorobą Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2018 roku wpisała uzależnienie od gier (gaming disorder) na listę Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-118. Uzależnienie od gier znajduje się w grupie uzależnień behawioralnych (addictive behavior disorder), do których należą m.in. uzależnienie od alkoholu, narkotyków, hazardu czy zakupów i opatrzone jest kodem: 6C51.
Według WHO z uzależnieniem od gier komputerowych i wideo mamy do czynienia, gdy przez co najmniej 12 miesięcy obserwujemy stałe i powtarzające się zachowania:
- gracz traci kontrolę nad graniem (gra zbyt często, zbyt długo, ma problem, by przestać grać);
- granie staje się ważniejsze od innych czynności życiowych, zajęć i zainteresowań;
- kontynuowanie grania mimo zauważania przez gracza negatywnych konsekwencji, wpływających na jego życie rodzinne, zdrowie, edukację, pracę oraz inne istotne aspekty życia.
7 R. Caillois, Gry i ludzie, przeł. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska, Warszawa 19978 World Health Organization
Granie w gry – statystyki
Z badania dzieci i rodziców przeprowadzonego na zlecenie UKE na przełomie października i listopada 2019 roku wynika, że 75,6% dzieci w wieku 7-15 lat gra w gry komputerowe. Odsetek ten jest większy wśród chłopców niż wśród dziewcząt (84,7% względem 65,7%). W tym celu dzieci najczęściej wykorzystują smartfon (71,2%) oraz laptop lub notebook (59,3%). Zdecydowanie mniej popularny jest komputer stacjonarny, tablet czy konsola. Dzieci deklarują, że zazwyczaj na graniu spędzają każdego dnia od pół do dwóch godzin (42,9%). Co trzecie dziecko gra tylko w wybrane dni, a co dziesiąte każdego dnia od 2 do 3 godzin. Niewielki odsetek dzieci spędza na graniu więcej niż 3 godziny dziennie9.9 UKE, op. Cit.
Warto zauważyć, że wraz z rosnącym wiekiem młodego użytkownika Internetu wydłuża się jego czas spędzany na graniu w gry. Dzieci mają różne preferencje co do typu gier. Najwięcej dzieci, bo co czwarty małoletni, wybiera gry przygodowe. W dalszej kolejności są to gry sportowe, strategiczne lub akcji. Poza tym, co dziesiąte dziecko wybiera te o charakterze edukacyjnym oraz gry logiczne. Najmniej popularne są gry fabularne oraz karciane. Warto jednocześnie zauważyć, że dziewczynki nieco chętniej grają w gry przygodowe, logiczne i edukacyjne, natomiast chłopcy zdecydowanie częściej wybierają gry strategiczne, akcji oraz sportowe.
Wpływ nadmiernego grania na zdrowie
Gry komputerowe mają równie wielu zwolenników jak i przeciwników. Z jednej strony mogą one odgrywać pozytywną rolę w rozwoju dziecka, kształtując umiejętność samodzielnego myślenia czy prawidłowych zachowań społecznych. Z drugiej natomiast mogą prowadzić do mniejszego kontaktu z rodziną, zaniedbywania nauki, do zaburzeń łaknienia i higieny snu, a także do wspomnianego wcześniej uzależnienia behawioralnego.
Niejednokrotnie dzieci i nastolatki w tajemnicy przed rodzicami grają w gry nocą. Nieprawidłowy rytm dobowy prowadzi do niedoboru melatoniny, co z kolei skutkuje zaburzeniami snu, a także często pogorszeniem stanu zdrowia wynikającym ze spadku odporności.
Zdaniem lekarzy brak snu oraz wielogodzinne granie w gry komputerowe powodują także nadmierne wydzielanie hormonu stresu, czyli kortyzolu. Odpowiada on za metabolizm węglowodanów i tłuszczów, produkcję energii z aminokwasów, dystrybucję tłuszczu i regulację poziomu cukru we krwi. Zarówno przewlekły niedobór, jak i nadmiar kortyzolu mogą powodować poważne problemy zdrowotne.
Jak zdiagnozować i leczyć uzależnienie od gier?
Na uzależnienie od gier bardziej podatne są dzieci i nastolatki z rodzin borykających się z problemami takimi jak brak poczucia akceptacji i złe relacje z rodzicami, rozwód, poważna choroba czy śmierć jednego z rodziców.
Uciekając w wirtualny świat, dzieci mają możliwość doświadczenia panowania nad sytuacją, mogą wybierać swoje magiczne moce, a także pozornie rozładowywać agresję w trakcie walki czy zabijania fikcyjnych postaci. Uzależnienie od gier może być zdiagnozowane przez lekarza specjalizującego się w terapiach uzależnień. Zaburzenie to leczy się w ośrodkach uzależnień, a terapia z reguły trwa około 12 tygodni.
Gdy nie wiesz co powinieneś zrobić, możesz uzyskać bezpłatną anonimową pomoc specjalistów pod numerem 800 100 100 lub e-mailem: pomoc@800100100.pl w Telefonie dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci”.
przygotowała S.S
